Radicaal in het midden, Sarah Posman Over Speedboot van Renata Adler (vert. Patricia Moerland), De Reactor 13-10-16

screen-shot-2016-10-13-at-22-10-01

Ja, in een roman als Speedboot, die in zijn gefragmenteerde karakter de onverklaarbare wendingen en toevalligheden van het leven evoceert, ligt weinig vast en kan er schijnbaar zomaar van alles gebeuren. Tegelijk maakt het boek duidelijk dat wat er allemaal gebeurt – school lopen op een internaat, studeren in het buitenland, reizen, lesgeven aan een universiteit – deel is van een bepaald milieu, waarin persoonlijke ervaringen tot op zekere hoogte inwisselbaar zijn. De vage identiteit van het hoofdpersonage en de figuren uit haar omgeving dragen er op die manier toe bij dat wat Adler ontvouwt niet zozeer een individueel leven is, als wel een tijdgeest. Speedboot bied je een blik op het leven van een generatie intellectuelen die midden dertig waren in het Amerika van de jaren zeventig. Adler laat zien hoe het drukke, hippe leven dat door hen wordt geleid hen weinig vrijheid geeft. Ze maken deel uit van een scene en hun keuzes worden bepaald door ongeschreven maar daarom niet minder dwingende sociale wetten. Door hun gedrag en uitspraken te documenteren met absurde empathie – of het perspectief dat je aanneemt wanneer je naar jezelf probeert te kijken als was je niet jezelf, in het volle besef dat dat niet mogelijk is – schept Adler een soort menselijke komedie van de late twintigste eeuw.

@DeReactor