Nachtenlang ontwikkelde ik foto’s van bruggen.

Het Witte BoekMinistère de la Défense las ik op het gepolijste geelkoperen bord aan de zandstenen poort. Dat was toch ongehoord: de Franse minister van Defensie was een Georgische zigeunerin! Dat zou natuurlijk weer niemand van me willen aannemen, mijn vrienden in de rue de Fleurus niet, waar ik Franse les had, en ook niet bij de Sorbonne. Ik besloot van dit voorval voorlopig maar helemaal geen gewag te maken, ik kon het beter voor me houden.

In plaats daarvan slenterde ik fluitend naar huis en haalde mijn camera. Ik had een kleine Leica gekocht, waar ik uitsluitend bruggen mee fotografeerde. Mijn dienstbodekamer had ik omgebouwd tot donkere kamer, hetgeen niet bijzonder lastig geweest was. Daartoe hoefde ik slechts mijn berbertapijt voor het enige raam te hangen. De vergroter zette ik op mijn nachtkastje, de drie ontwikkelingsbakken op het bed. Nachtenlang ontwikkelde ik foto’s van bruggen.

Toen mijn bruggenatlas compleet was en mijn Frans geheel was bijgeslepen, pakte ik mijn biezen en vertrok naar München.