Hoe konden democratie en kapitalisme in de rijke westerse landen na de Tweede Wereldoorlog dan toch samengaan?
‘Op dat moment waren de traditionele bovenklassen – kapitalisten en de feodale klasse in landen als Frankrijk, Italië en Duitsland – hun macht en prestige in de politiek grotendeels kwijt. Duitsland was bijvoorbeeld doormidden geknipt, waarbij de oosterse aristocratie eerst door de nazi’s en daarna door de Russen en de communisten was weggevaagd. In zowel de verslagen als de zegevierende landen was de werkende klasse relatief sterk, omdat de heersende klassen door de oorlog in diskrediet waren geraakt.
De westerse democratieën werden vervolgens allemaal opgebouwd volgens hetzelfde sjabloon. Ze hadden sterke centrumlinkse en centrumrechtse partijen, een politiek systeem dat openstond voor beïnvloeding door sterke vakbonden, een systeem van min of meer gecentraliseerde collectieve onderhandeling, een vakbond als tweede representant van de werkende klasse in aanvulling op sociaaldemocratische of communistische partijen, een actieve staat die volledige werkgelegenheid nastreeft en een groeiende welvaartsstaat die steeds meer sociale zekerheid voor de meeste mensen bracht. Dit gebeurde allemaal in een rap groeiende economie, doordat de samenlevingen na de Tweede Wereldoorlog weer moesten worden opgebouwd.
Dit kwam allemaal samen, waardoor de sociaaldemocratie en georganiseerde arbeid strikte controle over kapitaal kregen en het in een melkkoe voor de samenleving veranderde. In de jaren zeventig viel dat echter uit elkaar.’