Tijd tekort
In het Nederlands verscheen van Streeck zijn ontegenzeggelijk schitterende boek Gekochte tijd. De uitgestelde crisis van het democratisch kapitalisme. Hierover stelde Ewald Engelen, Nederlands meest gezaghebbende financieel geograaf: “Gekochte Tijd is geen vrolijk boek. Het is een uitermate eerlijk boek. En verplichte lectuur voor iedereen die zich wanhopig afvraagt wat er de afgelopen dertig jaar in hemelsnaam is gebeurd met onze dromen van toenemende welvaart, afnemende ongelijkheden en voortschrijdende emancipatie.”
In dat boek beschrijft Streeck de wijze waarop het kapitalisme zichzelf sinds de Tweede Wereldoorlog heeft overleeft. Op de puinhopen van die wereldbrand sloten Kapitaal en Arbeid een pakt om de wederopbouw mogelijk te maken. Toen die ongeveer voltooid was, begon in de jaren 1970 het Kapitaal die overeenkomst uit hollen in haar voordeel. Door deregulering en privatisering van opdrachten die tot dan toe door de overheid werden uitgevoerd, want die overheid moest dringend worden uitgeschakeld. Bovendien bleek er met handel in kapitaal meer geld te verdienen dan met het vervaardigen van goederen.
Met als resultaat dat de banken het hele economisch gebeuren gingen domineren. Dit wordt omschreven als de financialisering van de economie. Anderzijds maakten technologische vernieuwingen mensen minder nodig voor de groei van de economie. Tegelijk stimuleerde globalisering de verplaatsing van de productie naar lageloonlanden. Arbeidskracht verloor van langsom meer waarde.
Het aan banden leggen van de vakbonden maakte wezenlijk deel uit van deze kapitalistische strategie. Streeck citeert in dit verband de econoom Friedrich von Hayek, een van de godfathers van de neoliberale gedachtenkronkels. Hij schreef in 1981: “In het geval van de sociale rechtvaardigheid zitten we opgescheept met een quasi-religieus bijgeloof, van het soort dat wij respectvol met rust moeten laten zolang het zijn aanhangers gelukkig maakt en verder geen schade aanricht, maar waartegen we ten strijde moeten trekken wanneer het misbruikt wordt als voorwendsel om andere mensen onder druk te zetten.” Het is een vingerwijzing naar de vakbondsorganisaties. Door hun gebalde vuist konden de vakbondsmilitanten de toename van de ongelijkheid, die fundamenteel eigen is aan een op kapitalistische wijze georganiseerde samenleving, toch enigszins binnen de perken houden.
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.