Steeds opnieuw zagen we in de televisierapportages over de massaprotesten in Kiev tegen de regering van Victor Janoekovitsj beelden van betogers die beelden van Lenin omver trokken. Dat was een makkelijke manier om uiting te geven aan hun woede: de beelden fungeerden als een symbool van de onderdrukking door de Sovjets, en het Poetin van Rusland zou het Sovjet-beleid van de Russische overheersing van de buurlanden voortzetten. Bedenk dat de beelden van Lenin zich pas vanaf 1956 door de Sovjet-Unie zijn gaan verspreiden: tot dan toe kwamen beelden van Stalin veel vaker voor. Maar na de ‘geheime’ veroordeling van Stalin door Chroestjov op het 20e Congres van de Communistische Partij werden de beelden van Stalin en masse vervangen door die van Lenin: Lenin was letterlijk een stand-in voor Stalin. Dit werd ook duidelijk door een wijziging in 1962 van de masthead van de Pravda. Tot dan toe had er op de linkerbovenzijde van de voorpagina een tekening gestaan van twee profielen, een van Lenin en een van Stalin, broederlijk naast elkaar. Kort nadat het 22e Congres Stalin publiekelijk was afgevallen, werd zijn profiel niet alleen verwijderd, maar vervangen door een tweede profiel van Lenin: er waren nu twee identieke Lenins, naast elkaar. Op een bepaalde manier zorgde deze merkwaardige herhaling ervoor dat Stalin in zijn afwezigheid meer aanwezig was dan ooit.
Lees verder op Leesmagazijn@Creatavist
Vertaling Menno Grootveld
Verschenen London Review of Books, Vol. 36 No. 9 · 8 Mei 2014 p. 36-37
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.