Toen Speedboot eind jaren zeventig verscheen, hadden lezers nog nooit zoiets ervaren; het tartte de wetten van de roman en deed dit zonder experimenteel te willen zijn. Het lezen ervan was een nieuwe, onverwachte ervaring. Die stem; ambivalent, nieuwsgierig, wrang. De stem van Jen Fain, een journaliste zich begevend in het precaire landschap van het stedelijke Amerika. Partygasten, taxichauffeurs, hosselaars, professoren, journalisten, presidenten en de jeugd vullen de wereld zoals Jen haar aantreft.
De roman Speedboot speelt met de grenzen van het genre. Het leven wordt haarfijn in schetsen beschreven. De manier waarop Renata Adler haar verhaal vertelt, is veertig jaar na dato nog steeds vernieuwend en fris. Een roman die geen roman wil zijn. Fris en doelloos als het leven zelf en pakkend tot de laatste zin.
Vanaf 1963 zou ze vier decennia lang als criticus voor The New Yorker werken. The New Yorker was een van de meest invloedrijke tijdschriften in een tijdperk waarin geprinte media heersten. Het blad gaf ruimte voor alles, van verhandelingen over politiek, oorlog en burgerrechten tot recensies over literatuur en films. Altijd met een scherpe, (maatschappij)kritische houding. Toen ze een recensie, van wel 8000 woorden, over een bundel van collega-recensent Pauline Kael publiceerde, omschreef ze het werk als ‘jarringly, piece by piece, line by line, and without interruption, worthless’.
Haar onvermogen om leugenaars en fraudeurs te accepteren stootte – in combinatie met haar directheid – anderen menigmaal tegen de borst. Vriendschappelijke relaties met collega’s en haar baas moesten ervoor wijken. Dat blijkt ook uit haar non-fictie werk Gone: The Last days of the New Yorker. Ze begon het boek over haar werkplek doodserieus met de zin ‘As I write this, The New Yorker is dead’, terwijl het blad niet minder relevant was dan daarvoor. Het was de werkwijze en koers van haar meerderen die haar niet bevielen en de wereld moest dat weten. Deze genadeloze kritiek gaf ze niet alleen op haar vakbroeders, maar ook op haar zelf. Dat is waarom Adler na al die jaren nog steeds gerespecteerd wordt. Ze is – ook in zelfreflectie – hard en kritisch, maar uiteindelijk altijd rechtvaardig.
Die scherpheid van de journaliste en criticus vertaalt zich tot een heldere en intelligente stijl van de fictie-schrijfster. Haar twee fictiewerken (Speedboat uit 1976 en het vervolg Pitch Dark uit 1983) bevatten veel van haar ervaringen als schrijver, maar blinken ook uit door hun proza en omdat Adler de stellingen van het post-structuralisme op een narratologische manier weet toe te passen.
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.